ΑΡΘΡΑ - ΑΠΟΨΕΙΣ: ΣΩΤΗΡΗΣ ΔΡΙΚΟΣ
Η επιλογή των εκάστοτε ομοσπονδιακών προπονητών είναι θέμα που δημιουργεί αρκετή συζήτηση στο προσκήνιο αλλά (φευ) και στο παρασκήνιο. Αδημονούμε λες και ο νέος ομοσπονδιακός έχει στην αποκλειστική κατοχή του τα καλά κρυμμένα μυστικά που θα διαφοροποιήσουν από την μία ημέρα στην άλλη την εικόνα του αθλήματος. Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι στην εποχή μας μπορεί ένας άνθρωπος να έχει τόσο καταλυτική παρουσία σε ένα σύστημα που έχει δομηθεί είτε με την ενεργό παρουσία του αν είναι Έλληνας είτε με την πλήρη απουσία του αν είναι ξένος. Αν, δε, είναι ξένος θα συνεχίσει να λειτουργεί και με την περιοδική απουσία του (λόγω part-time). Ο κόσμος και οι παράγοντες δεν θέλουν ανθρώπους που κάνουν μία δουλειά. Θέλουν να πιστεύουν ότι αυτοί που δουλεύουν σε μία ομάδα και δη εθνική, μπορούν να κάνουν θαύματα.
Αυτό το ντελίριο οπαδικών και παραγοντικών φαντασιώσεων το πληρώνουμε όλοι ξοδεύοντας χρήματα και χρόνο για λάθος επιλογές. Τέτοιες συνταγές από μηχανής θεών, σωτήρων παντογνωστών, γκουρού και δασκάλων δεν υπάρχουν. Ευτυχώς. Δεν υπάρχουν γιατί δεν είμαστε τόσο πίσω. Έχουμε για σχεδόν 20 χρόνια ημιεπαγγελματικό ή επαγγελματικό πρωτάθλημα, έχουμε επιτυχίες σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, έχουμε αθλητές και προπονητές με εμπειρίες υψηλού επιπέδου, έχουμε πανεπιστήμια που παράγουν επιστημονική αρθρογραφία για το βόλεϊ ίσως περισσότερη από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Κάνουμε ένα σημαντικό λάθος. Ο τρόπος που λειτουργεί μία επαγγελματική ομάδα σε σχέση με την επάνδρωση και προπόνηση της είναι ολότελα διαφορετικός από μία εθνική ομάδα.
Στο σύλλογο με τη δυνατότητα επιλογής, αλλαγής ακόμα και αντικατάστασης ξένων, κοινοτικών ή γηγενών αθλητών η διαδικασία προσομοιάζει αρκετά με επιλογή αγωνιστικού σεναρίου, ρόλων και τελικά επιλογή αθλητών που παίζουν τους ρόλους: ένα είδος διανομής ρόλων (casting). Στις εθνικές ομάδες ο αριθμός των αθλητών που μπορούν να συμμετάσχουν είναι περιορισμένος και ανανεώνεται με αργούς ρυθμούς. Αυτό συμβαίνει, όσο και αν θέλουμε, αυτομαστιγώμενοι, να πιστεύουμε το αντίθετο, στις περισσότερες χώρες στα περισσότερα αθλήματα, γιατί η μαζικότητα της παραγωγής δε συνδέεται απόλυτα γραμμικά με την ικανότητα και την επιτυχία στο υψηλό επίπεδο.
Είναι λάθος με συνταγή σωματείου να προσπαθούμε να φτιάξουμε εθνική ομάδα. Στις εθνικές ομάδες το σημείο κλειδί είναι η μεγιστοποίηση, επικαιροποίηση και διαιώνιση της αθλητικής απόδοσης σε όλες τις διαστάσεις της. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη εξειδικευμένων συνεργατών με αναφορά σε όλους τους τομείς της Αθλητικής Επιστήμης (βιομηχανική των κινήσεων, εργοφυσιολογία, κινησιολογία, ψυχολογία, ανάλυση δεδομένων, προπονητική, φυσικοθεραπεία και αποκατάσταση αθλητικών κακώσεων). Προφανώς ο επικεφαλής προπονητής πρέπει να έχει τη δυνατότητα και τις γνώσεις να αντιλαμβάνεται τη σημασία κάθε τομέα, να προγραμματίζει τις απαιτήσεις, να συντονίζει, να εμπνέει τους συνεργάτες του.
Με διαδικασίες επιστημονικά δομημένες που να ταιριάζουν αλλά να μην υπηρετούν την εγχώρια νοοτροπία και λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ιδιαιτερότητες που υπάρχουν στη χώρα μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα μοντέλο δουλειάς και προόδου. Τα πράγματα στον αθλητισμό, όπως και στη ζωή εξάλλου, γίνονται μισομαγικά μισομεθοδικά. Η επιτυχία είναι αναδυόμενο αποτέλεσμα. Προκύπτει από τις πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις πολλών παραγόντων, τις οποίες δεν κατανοούμε πλήρως.
Την επιτυχία την πετυχαίνουμε δίχως να γνωρίζουμε πλήρως τις προϋποθέσεις της τη στιγμή της δημιουργίας. Την επιτυχία την εξηγούμε εκ των υστέρων, εκ των προτέρων τη δημιουργούμε. Η επανάληψη των ίδιων διαδικασιών, ή η επιλογή προσώπων που πέτυχαν σε άλλες συνθήκες δεν θα οδηγήσει και στο ίδιο αποτέλεσμα. Η εμπιστοσύνη στις δυνατότητες μας, η επιλογή των κατάλληλων ανθρώπων, η υποστήριξη τους, η διατύπωση σχεδίου, η διαρκής επαγρύπνηση, ο προβληματισμός, η περιοδική αξιολόγηση είναι μηχανισμοί που μπορούν να οδηγήσουν, αν όχι στην απόλυτη επιτυχία, τουλάχιστον κάποια βήματα μπροστά από την πρότερη κατάσταση.
*ευχαριστώ τον κ. Θοδωρή Δεληγιαννάκη που μου επισήμανε αυτή την έκφραση της Ζυράννας Ζατέλη, για την φύση του συγγραφέα, που νομίζω ότι ταιριάζει τόσο στον αθλητισμό.
